Wendbare communicatie: bouwen aan echte verbinding in een dynamische wereld
De manier waarop we communiceren verandert. In het artikel van Guido Rijnja over de verschuiving van uitleggen en doelgroepen naar aansluiten en bondgenoten wordt een belangrijke ontwikkeling geschetst: de overgang van een verticale, top-down communicatiestijl naar een horizontale, participatieve aanpak. Een waardevolle beweging, waarin de nadruk verschuift van zenden naar samenwerken of nog nauwkeuriger geformuleerd: naar cocreatie.
Maar hoe breng je die beweging, deze shift in de praktijk? Hier wil ik een nieuw begrip introduceren dat aansluit bij deze beweging: wendbare communicatie. Wendbare communicatie helpt je om in te spelen op een wereld die voortdurend in beweging is. Het geeft je tools om flexibel en responsief te blijven en impact te maken zonder de verbinding met je publiek te verliezen. Je kunt met een vooropgesteld plan aan de slag, waarmee je koers kunt houden in de realisatiefase en wendbaar blijft voor onverwachte zaken. Het draait niet alleen om de juiste boodschap, maar om echt contact en waardevolle relaties die samen creëren, meebewegen en elkaar versterken waarmee impactvolle communicatie ontstaat.
Wat is wendbare communicatie?
Wendbare communicatie verwijst naar een communicatiestrategie die flexibel, adaptief en responsief is ten opzichte van veranderende omstandigheden, doelgroepen en contexten. Het komt voort uit de behoefte om in een dynamische en snel veranderende omgeving effectief te communiceren. Het vraagt om een diepere verbinding met je publiek, een herhalende en stapsgewijze aanpak en de bereidheid om echt samen te werken.
Wendbare communicatie rust op vier kernprincipes:
1. Dialoog boven zenden
Wendbare communicatie draait om tweerichtingsverkeer. Het is niet voldoende om alleen jouw boodschap over te brengen. Het gaat om luisteren, begrijpen en samen beslissen en cocreëren. Dit versterkt vertrouwen, betrokkenheid en eigenaarschap.
2. Flexibel en dynamisch proces van al doende ontwikkelen
In plaats van vast te houden aan een compleet vooropgesteld plan, biedt wendbare communicatie ruimte om al doende te ontwikkelen waarin je bijstuurt op basis van feedback en veranderende omstandigheden. Je ontwikkelt in kleine stapjes en met continue toetsing zodat je relevant blijft en impact kunt maken.
3. Contextbewustzijn
Communicatie staat nooit op zichzelf. Wendbare communicatie houdt rekening met de culturele, sociale en organisatorische context die je indeelt op basis van voorspelbaarheid en complexiteit. Het betekent de omgeving begrijpen en jouw aanpak daarop afstemmen.
4. Gedeeld eigenaarschap
Zie je publiek niet als ontvangers, maar als bondgenoten. Door samen te werken en verantwoordelijkheid te delen middels cocreatie, ontstaat er gedeeld eigenaarschap. Dit versterkt niet alleen de betrokkenheid, maar ook de impact van je communicatie.
De kernprincipes in de praktijk
Om de kernprincipes van wendbare communicatie concreet te maken, heb ik ze samengebracht in een tabel met kenmerken en een toelichting:
|
Kernprincipe |
Kenmerken van wendbare communicatie |
Toelichting |
|
Dialoog |
Flexibiliteit, Responsiviteit, Empathie, Inlevingsvermogen, Cocreatie |
Dialoog staat centraal bij het opbouwen van relaties, begrijpen van behoeften en cocreëren van boodschappen. Het zorgt dat je kunt inspelen op veranderingen en feedback. |
|
Flexibiliteit |
Iteratief en incrementeel proces, Responsiviteit |
Flexibiliteit betekent dat je continu blijft leren en aanpassen. Door continue afstemming met je publiek en betrokkenen kun je tijdig inspelen op nieuwe behoeften en inzichten. Je werkt iteratief (met continue evaluaties/ feedback loops) en incrementeel (met kleine stapjes ontwikkelen) waardoor je wendbaar blijft en waarde blijft toevoegen ook in veranderlijke omstandigheden. |
|
Contextbewustzijn |
Flexibiliteit, Responsiviteit, Empathie, Multichannel-aanpak |
Contextbewustzijn is essentieel om communicatie af te stemmen op de specifieke situatie. Het vereist inzicht in de doelgroep, omgeving en beschikbare kanalen. |
|
Gedeeld eigenaarschap |
Cocreatie |
Door samen te werken met je doelgroep ontstaat gedeeld eigenaarschap. Dit versterkt niet alleen betrokkenheid en verantwoordelijkheid, maar vergroot ook de zichtbaarheid en vindbaarheid. Het creëert authentieke branding doordat de boodschap gedragen wordt door echte mensen en gemeenschappen die jouw waarden delen. |
Praktijkvoorbeeld: Wendbare communicatie in actie
Een goed voorbeeld van wendbare communicatie zien we in communitymanagement, waar verbinding en flexibiliteit centraal staan.
Situatie
Een organisatie beheert een online community rondom duurzaamheid. De community functioneerde prima, tot er plots een debat ontstond over de rol van bedrijven in duurzame transities. Dit leidde tot gepassioneerde gesprekken, maar ook tot spanningen.
Wendbare aanpak
- Luisteren en in dialoog gaan
De communitymanager organiseert een live Q&A-sessie waarin leden hun zorgen en ideeën kunnen delen. In plaats van een vooraf bepaalde boodschap te pushen, wordt ruimte gecreëerd voor echte interactie. - Bijsturen op basis van feedback
Tijdens de sessie wordt duidelijk dat leden behoefte hebben aan meer transparantie over de duurzaamheidsinspanningen van bedrijven. De organisatie stelt voor een gezamenlijk onderzoek te starten, waarbij leden actief worden betrokken. - Creëren van gedeeld eigenaarschap
De community wordt uitgenodigd om mee te denken over richtlijnen voor duurzame bedrijfsvoering. Dit versterkt niet alleen de betrokkenheid, maar zorgt ook voor een gedeeld gevoel van verantwoordelijkheid. - Vergroten van zichtbaarheid door ambassadeurschap
De organisatie moedigt actieve communityleden aan om als ambassadeur op te treden. Zij worden ondersteund om hun eigen verhalen en inzichten te delen via blogs, sociale media en evenementen. Door deze persoonlijke bijdragen krijgt de boodschap van de community een bredere en meer authentieke uitstraling, wat de zichtbaarheid en vindbaarheid aanzienlijk vergroot.
Wendbare communicatie als verschilmaker
In een tijd waarin vertrouwen in organisaties niet vanzelfsprekend is, er in complexe omgevingen gewerkt wordt en verandering de enige constante lijkt, biedt wendbare communicatie een oplossing. Het combineert flexibiliteit, cocreatie en verbinding.
Of je nu werkt aan een campagne, een community beheert of een strategische transitie begeleidt, de principes van wendbare communicatie helpen om relevant en mensgericht te blijven. Door in te zetten op dialoog, contextbewustzijn en gedeeld eigenaarschap creëren we niet alleen betere communicatie, maar bouwen we ook aan duurzame relaties. Van: ‘Is het duidelijk?’ naar – ‘Wat heb je nodig?’ Van eenrichtingsverkeer naar communicatie van alle kanten.
Laten we samen werken aan een toekomst waarin wendbare communicatie de norm wordt.
Over de auteur:
Anke van der Sluis is expert in strategische en participatieve communicatie. Ze richt zich op het bouwen van betekenisvolle verbindingen binnen organisaties en communities. Haar missie: communicatie menselijker en effectiever maken.