De solitaire reis: Het verhaal van zzp'ers in het communicatievak
In het communicatie- en marketingvak werken veel mensen als zzp’er. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek is 19,3 procent van de bedrijfstak ‘informatie en communicatie’ een eenpitter. De laatste tien jaar is dit aantal gegroeid met 2,3 procent dus steeds meer collega’s kiezen voor het zzp-bestaan. Wie zijn deze collega’s, wat drijft hen en waarom verkiezen zij het ondernemerschap boven loondienst? Een oproep op LinkedIn leverde al snel tientallen reacties op van collega’s die graag hun kennis en ervaring delen.
“We zijn een soort Barbapapa’s: we passen ons snel aan, aan de klus die geklaard moet worden”, aldus Annemarie van den Berg. Waar sommige collega’s aangeven dat ze vooral voor specialistische adviesklussen ingehuurd kunnen worden, zien anderen zichzelf als de tijdelijke kracht die vooral extra capaciteit levert op het moment dat een organisatie dat nodig heeft. De actualiteit speelt daarbij een belangrijke rol. Bij een crisis of een tijdelijk project is het inhuren van extra capaciteit een aantrekkelijke optie. “Dat leidt soms tot gekke situaties waarin een interimmer een team met interimmers aanstuurt. Soms wel een jaar of nog langer. Omdat het projectgeld tijdelijk is of omdat structurele capaciteit regelen meer tijd kost”, aldus Bart Visser die zelf vooral tijdelijke woordvoerings- en managementopdrachten doet. Aan opdrachten is er in deze markt geen gebrek, zo lijkt het. “Ik wil alleen maar doen waar ik goed in ben. Mijn tip is, durf te kiezen voor de opdracht die jij leuk vindt, niet voor de opdracht die zich toevallig aandient”, zegt Monique Poesse.
Hondenbaan
Er is op dit moment veel behoefte aan interim-woordvoerders en adviseurs op het gebied van verandercommunicatie, energietransitie en omgevingswet. “Woordvoering is soms natuurlijk een hondenbaan. Niet iedereen houdt daarvan. Het vraagt een flinke dosis stressbestendigheid en een warm netwerk van journalisten. Het is vrij specifiek. Ik vind het de mooiste hondenbaan trouwens”, aldus Bart Visser. “Volgens mij zie je in de volle breedte dat de behoefte aan senior communicatieadviseurs groot is, soms gecombineerd met woordvoering”, zegt Josette Häger. Ook het begeleiden van participatie is een veelgevraagde expertise. “Ik snap nooit zo goed waarom communicatieafdelingen die participatieopdrachten niet zelf doen. Het voeren van het goede gesprek is toch juist de kern van communicatie? Je bent bovendien heel zichtbaar voor zowel bewoners als je organisatie. En door de omgevingswet zie je de vraag op dit punt alleen maar toenemen”, zegt Annemarie van den Berg. Kevin Paro reageert: “Ik zit volgens mij iets meer in de specialistische hoek. Ik ben bezig met merken en positionering, het ontwikkelen van kernwaarden en campagnes. Dat is vrij specifiek. Dan heb je wat minder te maken met de trends die jullie hier beschrijven.”
Je bent nodig
De collega’s zien vooral veel voordelen van hun zzp-bestaan, en hebben daar bewust voor gekozen. Mari Trini Hermoso zegt: “Je wordt als ingehuurde kracht minder belast met dingen die in de organisatie spelen. Hierdoor kijk je anders, frisser, naar zaken.” “Je bent nodig. En daardoor ben je direct beter in positie”, vindt Lotte Rijk. De overbodige interne overleggen slaan sommigen bewust over. Toch was het niet voor iedereen een bewuste keuze om te gaan zzp’en. “Bij mij ontstond het bij toeval. De opdracht waaraan ik werkte bij het ministerie van BZK (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) hield op. Ik ben daarna in een externe opdracht gerold. In het begin heb ik dat samen met een collega opgepakt. Later ben ik solo verdergegaan. Dus geen bewuste keuze, maar ik ben er tot op de dag van vandaag tevreden over”, zegt Anne-Marie van het Erve.
Zitten er helemaal geen nadelen aan het eenpittersbestaan? “Het kan soms een beetje eenzaam voelen”, geeft Annet Les aan. “Wat ik jammer vind is dat je soms relatief snel afscheid moet nemen van mensen waarmee je fijn hebt samengewerkt. Ik hecht aan mensen en aan teams. Het afscheid valt me soms zwaar”, zegt Frank Wetters. “Maar dat snelle vertrek kan ook een voordeel zijn”, vult Maurits Eykman aan. “Het is een beetje dat gevoel wanneer je op vakantie bent en je op een gegeven moment gewoon weer naar huis wilt. Dan heb je het wel gezien. Dat heb ik bij opdrachten soms ook. En dan is het een fijne gedachte dat je dan gewoon kunt gaan." Een ander nadeel is dat je als ondernemer zelf je ziektekosten en pensioen moet regelen. Voor veel ondernemers is dat duur en ingewikkeld. “Mijn ziektekosten zijn gedekt via een Broodfonds. Dan legt een groep van vijftig mensen iedere maand een bedrag in. Bij ziekte van iemand uit de groep wordt een bedrag uit het fonds betaald. Het leuke is dat deze groep uit allemaal zzp’ers bestaat uit andere beroepen. In mijn groep zitten ook fotografen en kunstenaars”, aldus Daniëlle Dil.
‘Ik zou willen dat opdrachtgevers minder moeilijk doen over een inflatiecorrectie die we soms moeten doorvoeren in ons tarief’
Hollen of stilstaan
Natuurlijk is het belangrijk dat je als zzp’er je vak bijhoudt en innoveert. Want alleen op die manier behoud je marktwaarde. Als ondernemer moet je daar zelf tijd en geld voor vrijmaken. Doen deze collega’s dat, investeren in jezelf? Gemiddeld lijken deze zzp’ers zo’n 10 procent van hun tijd te besteden aan innovatie en ontwikkeling. “Ik zou willen dat ik er meer tijd voor had. De coronaperiode was er eentje van hollen of stilstaan. In een periode van stilstaan ben ik samen met andere zzp’ers aan nieuwe producten gaan werken. We moesten heel creatief zijn. Buiten de lijntjes kleuren. De training creatief denken die ik ooit had gevolgd kwam daarbij heel goed van pas”, zegt Maudy van Leeuwen. Bart Visser vult aan: “Ik geef zelf trainingen, en ik heb met een aantal andere trainers de afspraak dat we meelopen met elkaar. Ik ga dus mee naar een training over HR en die collega volgt vervolgens een mediatraining bij mij. Het leert me veel over andere vakgebieden én over hoe je trainingen kunt geven.” Veelgenoemde andere vormen van leren en ontwikkelen zijn intervisie, een training volgen, congressen en symposia bezoeken en gevarieerde opdrachten doen. Zijn er nog zaken die de zzp’ers willen meegeven? “Ik zou willen dat opdrachtgevers minder moeilijk doen over een inflatiecorrectie die we soms moeten doorvoeren in ons tarief. Vergeet niet dat het brood bij de bakker voor mij net zo duur is als voor jou”, zegt Kevin Paro. Bart Visser zegt tenslotte: “Zzp’en? Doe het niet! Wij vinden het zelf veel te leuk. De concurrentie moet natuurlijk niet te groot worden.”
Met dank aan: Annemarie van den Berg, Daniëlle Dil, Anne-Marie van het Erve, Maurits Eykman, Josette Häger, Frances van Heijst, Mari Trini Hermoso, Roy Johannink, Maudy van Leeuwen, Annet Les, Eefje Nienhuis, Kevin Paro, Monique Poesse, Lotte Rijk, Bart Visser, Frank Wetters en Bianca Witmer.
________________________________________________________________________________________
Dit artikel is ook gepubliceerd in C: hét communicatiemagazine van Nederland met de laatste trends en actualiteiten, inhoudelijke rapportages, spraakmakende projecten en diepte-interviews met communicatieprofessionals. Leden van Logeion ontvangen het vakblad acht keer per jaar gratis op de mat, maar ook wanneer je niet aangesloten bent bij de beroepsorganisatie kun jij je abonneren op dit full colour blad vol vakkennis.
Lees meer over C