Sirous Kavehercy over de illusie van communicatie

Sirous, in C02 van 2022 zei je: “De geschiedenissen die mensen vertellen tonen welke achtergronden en drijfveren zij hebben. Dat te doorgronden betekent dat je in staat bent om rekening te houden met andere culturen in de manier waarop je zelf communiceert.” Maar hoe doe je dit nu, in dit digitale tijdperk? Juist wanneer ruim 92 procent van de wereld vooral kijkt naar de context waarbinnen de communicatie plaatsvindt?
“Een eenvoudig antwoord is: dat is onmogelijk. Vandaar ook de illusie dat je goed kunt communiceren. Een uitgebreid antwoord is: door jezelf te verdiepen in hoe verschillende culturen communiceren kun je hun behoefte en gedrag  op diverse digitale kanalen beter begrijpen. Wil je mensen uit een bepaalde cultuur bereiken, dan maak je in je communicatie gebruik van verschillende middelen en content zodat zij zich ook aangesproken en begrepen voelen. De ene persoon vindt een paragraaf met 200 woorden duidelijk en een ander een infographic of een video (lage en hoge contextcommunicatie).”

Eerder vertelde je je ervan bewust te zijn hoe belangrijk het is goed voorbereid te zijn en je raadt communicatieprofessionals daarom aan hun netwerk en kennis rondom culturen uit te breiden. Maar hoe pak je dit aan wanneer het gros van de communicatieprofessionals wit is en een westerse achtergrond heeft?
“Het proces blijft hetzelfde als je binnen Nederland opereert of internationaal. In mijn werk maakte ik gebruik van de kennis en ervaring van lokale collega’s in andere landen. In Nederland hebben we ook een enorme diversiteit in onze populatie. Start een gesprek met mensen buiten je kring en uit verschillende diversiteitsgroepen en hoor alle verschillende visies meningen binnen deze groepen. Als je dit met oprechte interesse en nieuwsgierigheid doet, zul je zien dat de meeste mensen het leuk vinden om over hun voorkeuren en behoeften te vertellen en je te helpen met je voorbereiding.”

Tijdens het webinar raadde je onder andere aan om zoveel mogelijk boeken van auteurs met diverse achtergronden te lezen om zo je culturele kennis uit te breiden. Wat is hierin jouw top drie?
“Informatie op dit gebied is vrij wetenschappelijk en daarom niet altijd direct toegankelijk en leesbaar voor het grote publiek. Daarom probeer ik met mijn multidisciplinaire achtergrond in workshops en presentaties een brug te slaan tussen wetenschap en praktijk. Voor degenen die zich verder willen verdiepen in de diversiteit in communicatie en taal kan ik o.a. deze bronnen en auteurs aanraden:
•             Jing Yin: The Global Intercultural Communication Reader
•             Lera Boroditsky (Cognitive Scientist, Belarus/USA): How languages shape our thoughts
•             Wimal Dissanayake (Sri Lankan scholar): Asian communications.
Als je hun publicaties en literatuurverwijzingen volgt kom je vanzelf nog meer bronnen tegen.”

Op het eerste gezicht lijkt het ‘makkelijker’ om jezelf te onderscheiden op internationaal niveau (denk aan een website eindigend op .nl en .it). Wat kun je vakgenoten meegeven om ook voor die interculturele sensitiviteit op nationaal/lokaal niveau te zorgen?
“Je interculturele sensitiviteit vergroten is een voortdurend proces en moet niet een doel op zich worden. Je leert door dingen te doen, te evalueren en ervan te leren. Geen enkel boek kan je precies vertellen hoe je dit perfect kunt doen. Laat dit een vast onderdeel worden van je bedrijfsvoering en alle projecten die je start. Besteed extra aandacht aan je stakeholderanalyse, breng hun communicatievoorkeuren zo goed mogelijk in kaart en betrek hen om je aannames te toetsen, gebruik een diversiteit aan kanalen en middelen om je bereik te vergroten.”

Binnen Nederland is sprake van een lage context-cultuur. Wat is volgens jou juist het mooie van landen waarbinnen er sprake is van een hoge context-cultuur? En wat kunnen we van deze culturen leren?
“Vrijwel alle landen buiten West-Europa, Noord-Amerika en Australië zijn hoge context-culturen. In Nederland hebben we ook voldoende mensen die vanuit een hoge-context communiceren. Let volgende keer goed op hoe iemand bijvoorbeeld veel woorden gebruikt om iets simpels uit te leggen of niet ‘direct’ of ‘open’ communiceert. Vaak bestempelen Nederlanders met een lage communicatiecontext dergelijke gesprekken als niet eerlijk, omslachtig of pure tijdverspilling. Doe moeite om te begrijpen waarom mensen op deze manier communiceren. Communicatie is communicatie, er bestaat geen goede of slechte communicatie.”

Welke vragen kunnen vakgenoten zichzelf stellen om meer inzicht te krijgen in hun eigen (bedrijfs)cultuur?
“Dat kan een heel artikel op zichzelf zijn natuurlijk. Maar je kunt vaak beginnen met het in kaart brengen van de leiderschapsstijl, samenwerkingen tussen afdelingen, interne netwerken, motivatie en betrokkenheid van medewerkers, rituelen en tradities en het aanpassingsvermogen aan nieuwe situaties.”

Kun je een persoonlijke ervaring delen waardoor je merkte dat ook jij nog veel te leren had op het gebied van interculturele communicatie?
“Interculturele communicatie is zeer individueel en dat ervaar ik dagelijks. Er zijn net zoveel culturen als mensen. Je kunt veel leren uit modellen en theorieën om een goede basis te ontwikkelen voor communicatie maar je komt er gauw achter dat je in de praktijk met mensen te maken hebt en geen culturen. Mensen worden ook beïnvloed  door hun omgeving, familie, opvoeding, opleiding, organisatie etc. Je denkt bijvoorbeeld te weten hoe juristen en financiële controllers in een bedrijf anders communiceren dan HR-medewerkers en marketeers. Dan kom je in aanraking met een controller, die ook kunstgeschiedenis heeft gestudeerd, is geboren in Nederland en wiens beide ouders een Indiase afkomst hebben. Welke factoren zullen de communicatievoorkeuren van deze persoon beïnvloeden? Wat weegt zwaarder, geboorteland of familie en opvoeding? Zo zie je maar dat je altijd zult blijven leren. Met elke nieuwe situatie en ervaring merk ik dat ik vooral mezelf beter leer kennen.”

(Foto: Rick Arnold)