Inclusief communiceren

Zijn collega Anna Berbers van de Universiteit van Amsterdam belichtte in haar minicollege het fenomeen ‘pinkwashing’. Organisaties profileren zich met een lbhtqia+-vriendelijk gezicht, maar zijn dat in wezen helemaal niet. Uit beide minicolleges wordt duidelijk dat het heel belangrijk is om te kijken vanuit de doelgroep zelf en ervoor te zorgen dat je je niet alleen naar buiten toe lbthqia+-vriendelijk opstelt, maar ook intern de zaken op orde hebt.

Inclusieve communicatie
Doelstelling van het Centrum Strategische Communicatie is het verbinden van wetenschap en praktijk. Daarom worden met regelmaat wetenschappers uitgenodigd om te vertellen over hun onderzoek naar vraagstukken waar communicatieprofessionals mee bezig zijn. Hoe inclusief is onze communicatie, is een vraag die meer en meer opduikt. Camiel Beukebooms onderzoek geeft meer inzicht in inclusieve communicatie. Het is handig om aan groepen bepaalde kenmerken toe te schrijven, vertelt hij.

Stereotypering
Helaas bestaat de neiging om zowel de gelijkheid binnen de groep als de verschillen tussen groepen te overdrijven. Naarmate we een groep mensen meer als eenheid ervaren, hebben we de neiging om ze sterker te beoordelen op de kenmerken van de groep. Naarmate de zogenaamde entativiteit toeneemt, neemt de stereotypering en de kans op uitsluiting toe.

Eén van de deelnemers aan het webinar: “Een citaat van Camiel wat me is bijgebleven is ‘We weten dat een bos uit bomen bestaat, en toch behandelen we het als bos. Wanneer we individuen op basis van generieke verwachtingen behandelen, kan er discriminatie ontstaan.”

Reizigers
Camiel Beukeboom nodigt communicatieprofessionals uit om woorden te gebruiken die minder categoriserend zijn en meer inclusief. Door het zelfstandig naamwoord migrant te gebruiken, wordt een stereotype meer geactiveerd dan door te schrijven over ‘iemand met een migratie-achtergrond’ of ‘hij is hierheen verhuisd uit een ander land’. Als je een groep aanspreekt met dames en heren, sluit je non-binaire mensen uit. Het is daarom goed dat de NS ertoe over is gegaan om mensen aan te spreken met ‘beste reizigers’.

Inclusief taalgebruik roept soms ook weerstand op. Mogelijk omdat mensen hechten aan hun begrip van de wereld tot nu toe. Anna Berbers roemt de HEMA als het gaat om diversiteit en inclusiviteit. Ze laat tal van mooie voorbeelden zien, zoals een advertentie voor een ‘kinderjurk’.

Consistentie
De Stonewallrellen eind jaren 60 liggen aan de basis van de huidige Gay Prides, vertelt Anna Berbers. Aanleiding was een gewelddadige ontruiming van een homobar, waarna een beweging ontstond die opkwam voor de rechten van de lbhtq-gemeenschap. Of een organisatie aan pinkwashing doet, is niet altijd objectief vast te stellen. Berbers noemt in elk geval drie dingen die een rol spelen:

• Timing: manifesteer je je alleen tijdens de Gay Pride of door het hele jaar heen?
• Geografische consistentie: laat je je op dezelfde manier zien in meerdere landen, ook in landen die niet zo queer-vriendelijk zijn?
• Gedrag: maak je er ook binnen je organisatie echt werk van?

Het belangrijkste is dat je als organisatie echt iets doet om gelijkheid te bewerkstelligen. Daarmee is diversiteit en inclusie een vraagstuk waar élke organisatie en dus elke communicatieprofessional mee aan de slag moet. Kijk in de spiegel en vraag vooral de (andere) lhbt’ers in je organisatie hoe zij er tegenaan kijken en wat de organisatie voor hen kan doen.  

Uit de levendige discussie na de minicolleges bleek dat het thema onder communicatieprofessionals leeft. Verschillende communicatieprofessionals gaven aan ook onderzoek te doen naar dit thema binnen hun stakeholdergroepen. Dat biedt hoop voor de toekomst.