Strategische communicatie vraagt om digitale inclusie
Eén van de belangrijkste trends in het communicatievak is de digitalisering van de communicatie met zowel interne als externe stakeholders. Vanuit het Centrum voor Digitale Inclusie van de Universiteit Twente wordt al enkele jaren gepleit voor een digitale inclusieve aanpak daarbij. Digitalisering kan namelijk traditionele vormen van ongelijkheid versterken. Wat waren de belangrijkste inzichten in dit CSC-webinar over digitale inclusie en welke tips kregen de ruim 100 deelnemers voor de aanpak van digitale inclusieve communicatie?
Prof. Alexander van Deursen van de Universiteit Twente doet al jaren onderzoek naar digitale inclusie en schetste een theoretisch kader. Kunnen beschikken over een smartphone of een computer is niet voldoende om digitaal mee te kunnen doen, ontdekte hij. Hij ontwikkelde een model dat álle factoren in kaart brengt: motivatie (wíl je internet gebruiken), toegang (heb je de juiste apparatuur), de juiste vaardigheden én op welke manier gebruik je internet. Deze vier factoren bepalen je of je in voldoende mate profiteert van de voordelen van internet. Om mensen digitaal vaardiger te maken is met name focus nodig op de laatste twee aspecten. Laagopgeleiden bijvoorbeeld, gebruiken internet relatief veel voor vermaak, terwijl hoogopgeleiden het relatief vaak inzetten voor werk en studie, of andere zaken waarmee je je positie in de samenleving verbetert. Er is gerichte training nodig om mensen zich daarin te laten ontwikkelen. Onderzoek bij de doelgroep waar precies de barrière zit, is zijn advies.
Ook professor Julia van Weert, hoogleraar gezondheidscommunicatie aan de Universiteit van Amsterdam, ziet de gebruikskloof tussen hoger en lager opgeleiden steeds groter worden. Hoogopgeleiden maken bijvoorbeeld meer gebruik van gezondheidsapps dan lager opgeleiden. Van Weert doet veel onderzoek naar gezondheidsvaardigheden, ook wel health literacy genoemd. Zij onderzocht bijvoorbeeld in hoeverre een illustratie het begrijpen van een tekst vergemakkelijkt. Bij een eenvoudige tekst bleek dat niet het geval, bij een complexe tekst wel. Animaties zijn bij uitstek geschikt voor het overbrengen van gezondheidsinformatie. Het verschil in begrip tussen hoger en lager opgeleiden is daarbij vrijwel nihil. Ook filmpjes werken goed, vooral wanneer die worden gepresenteerd vanuit het perspectief van de patiënt.
Professor Christian Burgers, hoogleraar op de Logeion-leerstoel Strategische Communicatie aan de Universiteit van Amsterdam vatte het webinar samen door te concluderen dat digitale inclusie een uitdaging is op minimaal drie niveaus: (1) het microniveau van de individuele gebruiker, (2) het mesoniveau van organisaties die online communicatiemiddelen ontwerpen en (3) het macroniveau van de samenleving.
Meer weten:
Het Centrum voor Digitale Inclusie van de Universiteit Twente richt zich onder andere op het in kaart brengen van de voordelen en risico's van technologie, het formuleren van beleidsmaatregelen en interventies, en op het evalueren van best practices. Ook hier interessante artikelen voor wie zich verder wil verdiepen.
Op de website van het Amsterdam Center for Health Communication waar Julia van Weert directeur van is, is meer onderzoek te vinden naar effectieve communicatie om gezondheid te bevorderen.
Tenslotte een tip van één van de deelnemers: een recent onderzoek naar de houding van Nederlanders tegenover slimme technologie. Attitude is één van de factoren in het Twentse model. De uitkomsten zijn ook belangrijk voor het macroniveau van de samenleving.
Doel van het Centrum Strategische Communicatie (CSC) van Logeion is wetenschap en praktijk te verbinden. Spil van het CSC is de Leerstoel Strategische Communicatie die bekleed wordt door Christian Burgers. Vanuit het CSC worden verschillende activiteiten ontplooid, waaronder een serie webinars. In de webinars laten we vooraanstaande wetenschappers aan het woord over actuele vraagstukken op het gebied van strategische communicatie. De activiteiten van het Centrum worden mede mogelijk gemaakt door de Partners van het CSC en Vrienden van het CSC.
Andere activiteiten zijn onder andere de Strategische Communicatie Challenge, onderzoek vanuit de Leerstoel, whitepapers, Onder Professoren-bijeenkomsten. Meer informatie, klik hier.