Gedrag blijft achter bij gevoel van urgentie
Een beter milieu begint bij jezelf. Die boodschap moest Nederlanders in de jaren negentig bewust maken van de negatieve impact van de mens op de planeet. En al bleef de campagne goed hangen, tot massale gedragsverandering leidde het niet. Drie decennia later ziet een meerderheid van de Nederlanders de klimaatcrisis als een van de belangrijkste mondiale uitdagingen. Maar nog steeds blijft het gedrag achter bij dat groeiende gevoel van urgentie. Een grote uitdaging voor beleidsmakers én communicatieprofessionals.
Vanuit onderzoek is bekend dat er vijf elementen zijn die duurzaam gedrag extra bemoeilijken, legt Reint-Jan Renes uit. Ten eerste is er wilskracht nodig om duurzamer gedrag te vertonen. Daarnaast merk je pas ver in de toekomst het resultaat van je inspanningen, ben je afhankelijk van anderen en pluk je zelf nauwelijks de vruchten van alle moeite. Je doet het immers voor de volgende generaties. Ten slotte blijft klimaatproblematiek altijd wat abstract, want te veel CO₂ – hoe tastbaar is dat?
Genoeg uitdagingen dus voor gedragswetenschappers zoals hijzelf en communicatieprofessionals die zich met het onderwerp bezighouden. De samenleving snakt dan ook naar handelingsperspectief. Om dat te kunnen bieden is volgens Renes een collectieve krachtsinspanning noodzakelijk. “Overheid, bedrijfsleven én burgers: we moeten dit echt met z’n allen doen.”
Het beleid moet zo goed mogelijk aansluiten op wat er in de samenleving speelt, maar dat geldt ook voor communicatie. En dat is op het gebied van klimaatproblematiek nog niet zo eenvoudig, weten Christian Burgers en Celia Noordegraaf. Zij zijn vanuit het Centrum Strategische Communicatie van Logeion (CSC) betrokken bij een nieuw onderzoeksproject naar klimaatcommunicatie. Onlangs haalde de hoogleraar samen met zijn UvA-collega Jeroen Jonkman een NWO-beurs binnen om onderzoek te doen naar een van de grootste communicatie-uitdagingen van de komende decennia: de energietransitie.
“Er zijn enorm veel organisaties in Nederland bezig met duurzaamheid en dan met name ook vanuit communicatie-oogpunt”, vertelt Burgers. Tegelijkertijd blijkt het voor al die organisaties lastig om van elkaar te leren en best practices te delen, zo ziet hij in de praktijk. Het onderzoeksproject brengt daarom in samenwerking met de partners van het CSC nauwkeurig in kaart hoe verschillende stakeholders naar de energietransitie kijken.
Benieuwd naar het complete artikel? Je leest het in de nieuwe C, die vanaf vrijdag 10 december op je deurmat valt! Het CSC organiseert tevens op 15 februari 2022 een dag over klimaatcommunicatie. Houd voor meer informatie daarover de Logeion-kanalen in de gaten.