Taal voor iedereen iets moois laten zijn
“Ooit stond ik als zeventienjarige voor de keuze: op de open dag van de Universiteit van Amsterdam rechtsaf naar de studie Politicologie - waar ik eigenlijk voor kwam - of linksaf naar Communicatiewetenschap. Ik koos links. Een schot in de roos! Sinds die tijd ben ik een communicatieman in hart en nieren. En de interesse in politiek is niet verloren gegaan,” vertelt Lodewijk van Noort ons als we in deze Logeion-leden aan het werk aan hem vragen hoe hij in het communicatievak terecht is gekomen.
Vanwaar je passie voor het communicatievak?
Lodewijk: “Na even werkzaam te zijn geweest in de commerciële communicatiebranche, kwam ik er al snel achter dat mijn hart ligt bij communicatie met een sociaal doel. Daarom stapte ik eerst over naar Stichting Lezen & Schrijven. En daar werd mijn passie voor heldere communicatie geboren. Ik kwam daar in contact met veel (ex)laaggeletterden en zag met eigen ogen wat een enorm heftig effect moeilijke overheidscommunicatie op hen had. Daar moest iets aan gedaan worden en daar heb ik mijn persoonlijke missie van gemaakt. Ik werk nu bij de Directie Communicatie & Citybranding van de gemeente Den Haag. Ik ben daar de strategisch communicatiepartner bij verschillende complexe opgaven. Maar vooral ben ik projectleider Direct Duidelijk Den Haag. Ons team zorgt ervoor dat de gemeente begrijpelijk communiceert.”
Hoe ziet een gemiddelde werkdag van jou eruit? En in hoeverre wordt die momenteel bepaalt door aan corona gerelateerde maatregelen?
Lodewijk: “Eigenlijk is mijn werk alleen maar meer geworden sinds de COVID-19-pandemie. Meer dan ooit is begrijpelijke communicatie door de overheid van belang. Daarom hebben we binnen Den Haag ook direct geregeld dat alle communicatie over Corona vooraf getest wordt. Team Direct Duidelijk Den Haag werkt daarvoor intensief samen met de volwasseneneducatie van het Haagse ROC Mondriaan. We testen alle (beeld)taal met laaggeletterden en anderstaligen. Hun adviezen zorgen voor betere communicatie. Ik merk ook dat de vraag naar hulp bij begrijpelijke communicatie enorm is toegenomen. Die hulp biedt ons team met gevraagd en ongevraagd advies, schrijfwijzers, checklists en redactie. Maar we hebben er ook bewust voor gekozen om juist in Corona-tijd, met veel thuiswerkers, ons trainingsaanbod uit te breiden naar online. En dat werkt! Onze webinars en online opleidingen zitten voller dan ooit. Zo zorgen we voor een sneeuwbaleffect binnen de gehele organisatie. Mijn dagen vullen zich dus met coachen, trainen, adviseren en vooral: testen, testen, testen!
Je merkt ook op andere onderwerpen dat er veel meer vraag is naar communicatie binnen onze organisatie. Daarom hebben we deze week binnen de gemeente Den Haag De Week van de Communicatie georganiseerd voor de gehele organisatie: een week vol online inspiratie, workshops, trainingen en discussie over ons prachtige vak. Maar wat ik minstens zo belangrijk vind, is zorgen dat je met je collega’s op een leuke manier in verbinding blijft: bijvoorbeeld met een gezellige after-work-bingo-party!”
Je bent enorm met taal bezig, dat lijkt een passie te zijn. Hoe is dat zo gekomen?
Lodewijk: “Dat is begonnen in mijn jeugd. Mijn moeder las enorm veel voor en we hielden thuis van verhalen vertellen en ernaar luisteren. Ik vond het machtig om te merken dat je met taal kon toveren: mensen meevoeren naar een andere wereld, grapjes maken of geheimtaal maken. Pas veel later kwam ik erachter dat dit niet voor iedereen vanzelfsprekend is en dat een heel groot deel van de wereldbevolking niet of nauwelijks kan lezen en schrijven. Gek genoeg kwam dat in mijn opleiding niet aan bod. Dat leerde ik pas echt toen ik in mijn periode bij Stichting Lezen & Schrijven zelf een week mee ging draaien in een ROC-klas met laaggeletterden. Mijn mond viel open van verbazing. Hoe kan het dat dit zo’n groot probleem is en dat we daar niks mee doen?
Ik kan dat nog steeds niet begrijpen en doe er alles aan om dat magische van taal voor iedereen iets moois te laten zijn. Want ik heb ook gezien wat er gebeurt als iemand, soms op veel latere leeftijd, leert lezen en schrijven. Er gaat dan werkelijk een hele nieuwe wereld open. Maar dan moet de taal wel begrijpelijk zijn en helaas is nog bijna 80 procent van de overheidscommunicatie op een te onbegrijpelijk niveau. Terwijl het anders kan, zonder dat het kinderlijk wordt. Dat voor elkaar krijgen, daar bloei ik van op! Daarom was het ook een enorme eer toen de Taalunie en het ministerie BZK mij een paar jaar geleden vroegen de landelijke Direct Duidelijk-campagne op te zetten.”
Tijdens C-week21 verzorg jij met Guido Rijna het Logeion-dictee, wat kunnen mensen daarvan verwachten? En kunnen ze zich daar nog op voorbereiden?
Lodewijk: “Ik wil nog niet te veel weggeven natuurlijk, maar dit wordt geen gewoon dictee. Dus het is niet gewoon even achterover leunen en wat zinnetjes meeschrijven. Nee, we gaan jullie echt laten werken. De twist van dit dictee zit namelijk in het ‘hertalen’ van de dicteezinnen in direct duidelijke taal. Daar kan je zeker op gaan voorbereiden. Kijk bijvoorbeeld eens op www.directduidelijk.nl of www.denhaag.nl/directduidelijk. Informeer eens bij jouw eigen organisatie naar het (duidelijke) taalbeleid en de schrijfwijzer. Of nog leuker: luister naar de podcast ‘Wat bedoel je?’ die Sanne Boswinkel, Paula van Gemen en ik maken over dit thema.”