17 miljoen bondscoaches en de kracht van consistentie
Wat hebben burgemeester Bruls van Nijmegen en Dave Roelvink met elkaar gemeen? Op het eerste gezicht niet zo veel. Maar als het gaat om het dragen van mondkapjes in de openbare ruimte om het toenemend aantal besmettingen van het Corona-virus tegen te gaan is er wel degelijk een gelijkenis. Beiden hebben er namelijk een mening over. Net zoals de virologen, het RIVM, vele wetenschappers en niet te vergeten de burgers in het land.
We hebben geen EK-voetbal dit jaar, maar wel 17 miljoen ‘bondscoaches’ met een mening over wat te doen om het virus te mitigeren. Wie we alleen nu nog niet horen? De regisseurs van deze crisis: het kabinet. Daarmee is de regie over het mitigeren van deze crisis ver te zoeken, weet niemand wat goed is en wat niet en blijven we steken in het handhaven van bestaande maatregelen. Regie over communicatie in tijden van crisis en de kracht van een consistentie aanpak doen veel goed.
Aan het begin van de Coronacrisis in maart van dit jaar schreef ik naar aanleiding van de gebrekkige communicatie over de maatregelen door het kabinet al een artikel over tijd en regie in communicatie. De tijd nemen om maatregelen helder en duidelijk over het voetlicht te brengen in tijden van een crisis klonk toen al paradoxaal, maar leidt uiteindelijk tot zorgvuldige en effectieve communicatie. Het kabinet – de verantwoordelijke ministers – leek de afgelopen periode geluisterd te hebben naar de kritiek die toen heerste in de samenleving. Maatregelen werden daarna duidelijk gecommuniceerd en besluiten leken niet overhaast te zijn genomen. Dit alles met een geweldig resultaat; samen kreeg Nederland het virus onder controle.
Naast tijd speelt de regie in crisiscommunicatie een essentiële rol. De vraag die ik mij in maart stelde was wie de regie heeft over de communicatie van de maatregelen en de consequenties daarvan. De premier, de verantwoordelijke ministers of de voorzitter van het Nationaal Kernteam Crisiscommunicatie? Het antwoord werd mij de afgelopen maanden niet helemaal duidelijk, maar premier Rutte toonde zich wel een stevige communicatieregisseur en liet op de juiste momenten van zich horen. Geen verslapping, geen momenten van stilte, maar daadkracht. Het land werd stevig bestuurd in tijden van crisis, ook als het om communicatie ging.
Nu we aan de vooravond lijken te staan van een volgende fase van de Corona-crisis (de tweede golf?) horen en zien we niets van de regisseurs. Minister Grappenhaus sommeerde vorige week weliswaar om ons aan de bestaande maatregelen te houden, maar tegelijkertijd waren er verschillende ‘bondscoaches’ die op radio, tv en in kranten hun mening gaven over nieuwe maatregelen en wat te doen om het aantal besmettingen onder controle te houden door het al dan niet dragen van mondkapjes. Dit leidt tot een gevoel van onrust en onduidelijkheid. Wie vertelt nu de waarheid? En, wat nu precies wel en niet te doen in deze vakantieperiode? Het wordt tijd dat de regisseur van deze crisis weer van zich laat horen.
Wat kunnen organisaties hiervan leren? Wat betekent het houden van regie in tijden van crises? Regie houden heeft naar mijn mening te maken met de kracht van consistentie. De afgelopen periode liet het kabinet, onder leiding van premier Rutte, zien dat goed voorbereide en duidelijke communicatie leidt tot gewenst gedrag in de samenleving. De taal en toon van de verantwoordelijke ministers was duidelijk en bovendien liet het kabinet regelmatig van zich horen. Als organisaties worden geconfronteerd met een crisis is het van groot belang dat de communicatie over het ontstaan, de voortgang en het mitigeren ervan regelmatig en consistent plaatsvindt. Zeker bij een volgende fase in een crisis is het belangrijk dat verantwoordelijke personen weer direct van zich laten horen om nieuwe onrust te mitigeren. Never change a winning approach is hierbij het vertrekpunt. Wees wederom duidelijk, laat zien dat je de situatie weer onder controle probeert te krijgen en laat vooral weer regelmatig van je horen. Daarbij gaat het over de inhoud maar ook over het proces van crisismanagement. Blijf dus consistent aanwezig, zeker bij een volgende fase van een crisis.
Zoals bekend dient een crisis zich nagenoeg altijd onverwacht aan. Het toenemend aantal besmettingen was voorzien voor het najaar en niet midden in de zomer. Met veel begrip voor het geweldige werk het afgelopen half jaar van de regisseur in deze crisis doe ik hierbij de oproep aan het kabinet om heel snel van reces terug te keren…
Robin den Hoed is Director Corporate Communications bij Hill+Knowlton Strategies