Interview: vijf vragen aan Noelle Aarts over verbinden!
Tot september 2017 bekleedde prof.dr. Noelle Aarts de Logeion-leerstoel Strategische Communicatie. Aarts bekleedde de leerstoel bijna 10 jaar. Een periode waarin zij bruggen sloeg tussen wetenschap, onderzoek en praktijk. Een periode waarin ook het Centrum voor Strategische Communicatie van de grond kwam, een virtuele plek waar wetenschap en communicatie elkaar ontmoeten. Logeion kon het niet stilletjes voorbij laten gaan, daarom vindt op donderdag 29 maart het afscheidscollege van Noelle plaats aan de UvA in Amsterdam. Voordat wij haar echt laten gaan, stelden we nog vijf vragen aan Noelle.
Noelle, waar komt jouw fascinatie voor verbinden als thema binnen communicatie vandaan?
“Ik houd mij al heel lang bezig met conflict, onderhandeling en samenwerking met speciale aandacht voor de verschillende perspectieven van mensen op de zaak en op elkaar. Het heeft vast te maken met mijn jeugd: ik kom uit een gezin van 11 kinderen, ik ben nummer 6 in de rij, de middelste. In deze positie viel een hoop te verbinden! Ik ben antropologie gaan studeren omdat ik een fascinatie heb voor de communicatie, of liever de miscommunicatie tussen andersdenkenden.”
Welke organisaties of personen slagen goed in het verbinden, volgens jou?
“Een lichtende voorbeeld is natuurlijk Nelson Mandela. Toen hij president werd van Zuid-Afrika heeft hij veel moeite gedaan om de witte mensen erbij te houden. Collectief café de Plak in Nijmegen vind ik een goed voorbeeld van een organisatie die zich voortdurend toelegt op het verbinden van verschillende groepen mensen: homo’s, Surinamers, Nijmegenaren, punkers, Syriërs enzovoort. Ik heb er tien jaar gewerkt en kom er nog minstens een keer per week vanwege de open, vriendelijke sfeer en het lekkere, eerlijke eten. Ook maaltijdservice Food Connect van Benno Schildkamp verdient het om hier genoemd te worden.”
In de afgelopen tien jaar heb jij je ook intensief bezig gehouden met het verbinden van de communicatiewetenschap en de beroepspraktijk. Welke inzichten heeft jou dit opgeleverd?
“Ik heb gemerkt dat de beroepspraktijk heel graag de communicatiewetenschap wil betrekken. Je ziet het aan de druk bezochte CommunicatieColleges, maar ook aan de vele mensen die mij in de afgelopen tien jaar (en nog steeds) op de universiteit hebben opgezocht om over communicatieaangelegenheden te delibereren. Wetenschap en praktijk versterken elkaar: wetenschappelijke theorieën stellen niet veel voor als ze niet op een of andere manier bijdragen aan een beter inzicht in wat er in de praktijk aan de hand is. Omgekeerd kan de praktijk wat plat zijn als niet met regelmaat vanuit de wetenschap enige verdieping en reflectie plaatsvindt. Daarom moeten wetenschap en praktijk elkaar veelvuldig ontmoeten. Logeion is op dit gebied heel erg goed bezig, vind ik. Het Centrum voor Strategische Communicatie krijgt steeds concreter vorm.”
Hoe heb jij het communicatievak de afgelopen jaren zien veranderen?
“Ik zie dat communicatie steeds vaker interactioneel wordt benaderd: wat gebeurt er tussen organisaties, tussen mensen? Dit uit zich in de toenemende aandacht voor verbinding, co-creatie, wederzijdse afhankelijkheden, reciprociteit, dialoog enzovoort. Ik zie dit als een noodzakelijke ontwikkeling in de netwerksamenleving waarin de aard van de verbindingen tussen mensen en organisaties dikwijls doorslaggevend zijn.”
En tot slot wat zie jij als belangrijke uitdagingen voor het communicatievak?
“Er zijn vele uitdagingen in de snel veranderende wereld van vandaag. Zo is er de omgang met social media, met de toenemende transparantie, maar ook met de afnemende invloed van traditionele gezagvoerders. Verhoudingen liggen minder vast en zijn minder hiërarchisch. Denk aan artsen en patiënten, overheden en burgers, leraren en leerlingen, wetenschap en samenleving. Voor communicatieprofessionals is hier werk aan de winkel. Daarnaast zijn vele vraagstukken in de huidige samenleving communicatievraagstukken. Ik denk dat het van groot belang is dat communicatieprofessionals hun werkveld verbreden en zich meer gaan bemoeien met het analyseren en oplossen van complexe maatschappelijke problemen, zoals klimaatverandering, de vluchtelingenproblematiek en de energietransitie. Daar zijn telkens mensen vanuit verschillende achtergronden en belangen bij betrokken die er samen uit moeten komen. Dat is nadrukkelijk het domein van de communicatie.”